24.10.2010 | Czytano: 4505

Sto lat nowotarskiego narciarstwa(+zdjęcia)

Pierwsza wzmianka o startach nowotarskich narciarzy pochodzi z 1910 roku. Kronikarze ten rok uznali za początki narciarstwa w Nowym Targu. Narciarze Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” uczestniczyli w Zlocie Grunwaldzkim pod Wawelem. Trzy lata później odbył się pierwszy kurs narciarski, a w kolejnym roku Zlot Narciarski na Turbaczu.

W sobotę uroczyście obchodzono stulecie narciarstwa nowotarskiego. Historię narciarstwa w Nowym Targu przybliżyła zebranym Maria Pawluśkiewicz, autorka „Kroniki Narciarstwa Nowotarskiego 1910 -2000”, a Ryszard Budz ( wielokrotny mistrz kraju w biegach, uczestnik mistrzostw świata z 1982 r) i Józef Sięka ( zawodnik trener KS Podhale) otrzymali medale „Zasłużeni dla Sportu i Miasta Nowego Targu”. W imieniu Budza nagrodę odebrała Jadwiga Guzik.

Nie bez kozery miejscem jubileuszu był budynek Sokoła (obecnie Zespół Szkół nr 1 im. Władysława Orkana), to w nim, po otwarciu w 1908 roku działało Towarzystwo Gimnastyczne Sokół potężny ruch sportowy w Nowym Targu. Działalność Towarzystwa trwała do wybuchu drugiej wojny światowej. W tym czasie wychowało się w nim wielu znanych nie tylko na Podhalu sportowców. Szybko stolica Podhala stała się największym po Zakopanem ośrodkiem narciarskim w Polsce.

W Sylwestra 1928 roku otwarto skocznię na Kowańcu i rozegrano otwarty konkurs skoków. Brali w nim udział najlepsi skoczkowie polscy. Zwyciężył Bronisław Czech, na najlepszy z nowotarżan był Bronisław Mieszkowski, który sklasyfikowany został na 15. miejscu. W 1930 roku nowotarscy narciarze zrzeszeni w TG Sokół przyjęci zostali w poczet PZN i mogli startować w mistrzostwach kraju. W tym czasie czołowymi zawodnikami byli: Józef Kwak, Józef Pyzowski, Jan Krauzowicz, Edward Tętnowski oraz Stefan i Władysław Fąfrowiczowie. Organizacyjnie zaś nad wszystkim czuwał popularny „Lojzek”, czyli Alojzy Zubek. W 1938 roku sztafeta Sokoła w składzie: Ferdynand Fąfrowicz, Władysław Zubek, Stanisław Watycha i Stefan Fąfrowicz zajęła 6. miejsce w MP.

Czesław Madejski, leśnik z wykształcenia, nazywany jest ojcem narciarstwa nowotarskiego. Działał w latach 1935 – 1952. Narciarstwo przeszło pod skrzydła powstałego w 1932 roku KS Podhale. W biegano i skakano na nartach. W tym czasie na Kowańcu były dwie skocznie narciarskie. Czołowym zawodnikiem był Stanisław Sowiński „Wawrzek”, który zarówno w biegach jak i skokach zaliczał się do czołówki krajowej. W 1939 roku zajął 19. miejsce w kombinacji norweskiej w mistrzostwach Polski.

Doskonale na „deskach” radzili sobie bracia Stanisław i Kazimierz Bednarscy oraz Adam i Zygmunt Rayscy. Szefem sekcji narciarskiej był nauczyciel gimnastyki w Gimnazjum, Józef Bryniczka.

W 1939 roku Podhale wystawiło swoją reprezentację na zakopiański FIS. W jej skład weszli: Kazimierz Bednarski, Jan Pyzowski, Franciszek Klimowski i Stanisław Sowiński. Ten ostatni w biegu złożonym zajął 14. miejsce, a w otartym konkursie skoków – 20, jako siódmy z Polaków.
Po wojnie narciarstwo reaktywowali: Stanisław Tętnowski, Ferdynand Kajetan Mrugała, oraz profesorowie wychowania fizycznego: Stanisław Piłat ( znany bokser) i Kazimierz Kaczmarczyk. Po okupacji hitlerowskiej pierwsze zawody w biegach narciarskich odbyły się pod szpitalem w Nowym Targu w lutym 1946 roku. W seniorach najlepszy był Kazimierz Bednarski. Rok później 16 marca rozegrano konkurs skoków z udziałem zakopiańskich zawodników. Zwycięzcą został Kazimierz Bednarski, który oddał skoki na odległość 35,5 i 36,5 m.

Oto czołowi zawodnicy z tego okresu: Kazimierz Bełtowski, Jan Rekucki, bracia Kazimierz i Bogdan Rayscy, Józef Sięka, Wacław Rużyczka, Lucjan Pustówka, Stanisław Dzioboń, Tadeusz Baranowski, Stanisław Czubernat, Eugenia Pyzowska, Maria Jędrol,.

W drugiej połowie lat 50-tych brakowało pieniędzy, nie było dotacji. Nic więc dziwnego, że zawodnicy masowo odchodzili z klubu. W klubie do biegaczy i skoczków dołączyli zjazdowcy.

Najbardziej znani narciarze Podhala to: Jadwiga Guzik – biegaczka, która w swojej bogatej karierze zdobyła 27 medali w mistrzostwach Polski różnych szczebli. Uczestniczyła w Pucharze Świata, mistrzostwach świata i na Uniwersjadzie.

Zbigniew Klimowski – skoczek, mistrz Polski na średniej skoczni z 1992 roku i wicemistrz na dużej (1992). Sześciokrotny mistrz kraju w konkursach drużynowych. Uczestnik ZIO w Albertville, niestety już nie w barwach Podhala, lecz WKS Zakopane. Na dużej skoczni był 49. W mistrzostwach świata w Oberstdorfie w 1987 roku zajął 11. miejsce, a dwa lata później w Lahti był 14. Czwartym miejsce w MP w 1993 zakończył karierę.

Franciszek Kłaput – skoczek w latach 1956 -64 i 1968-69 w Podhalu. Zdobył 18 medali w mistrzostwach Polski.

Nie można przeoczyć takich nazwisk jak: Andrzej Klimowski (skoczek, biegacz), Stanisław Mirga (skoczek, biegacz), Aleksander Stołowski (skoczek), Wojciech Huzior (skoczek), Andrzej Huzior (skoczek), Ryszard Budz (biegacz, wielokrotny wicemistrz Polski), Władysław Guzik (biegacz).

Potem sekcje narciarstwa biegowego reaktywowano przy MMKS Podhale, ale po w 2006 roku przeszła pod KS Gorce Nowy Targ.

Stefan Leśniowski

Komentarze









reklama